Nếu chế độ bảo hiểm xã hội được quy định tại Luật lao động được nhiều người quan tâm tìm hiểu thì danh mục các loại phụ cấp không đóng BHXH lại bị người lao động lãng quên khi ký hợp đồng lao động chính thức. Sự thật về việc các loại phụ cấp này không được đề cập tới quá nhiều khi trao đổi với đơn vị quản lý đơn giản là vì nó không quá ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống của con người. Đơn thuần, nó xuất phát từ góc độ đãi ngộ mà công ty đề ra và không liên quan đến Luật lao động được quy định trong Thông tư bảo hiểm xã hội nước Việt Nam dân chủ cộng hòa.
Hiểu sao cho đúng về chế độ bảo hiểm xã hội trong Luật Bảo hiểm xã hội Việt Nam
Chiếu theo Luật Bảo hiểm xã hội được ban hành năm 2014, bảo hiểm xã hội được quy định tại khoản 1 điều 3 chính là khoản tiền được hình thành dựa trên cơ sở đóng bảo hiểm đều đặn hàng tháng của người lao động. Số tiền này sẽ được sử dụng trong việc phụ cấp, trợ cấp cho người lao động khi bị giảm hoặc mất thu nhập do thất nghiệp, nghỉ thai sản, ốm đau, tai nạn hoặc hết tuổi lao động chuyển sang chế độ nghỉ hưu. Tiền đóng bảo hiểm xã hội của mỗi người có thể do đơn vị quản lý chi trả hoặc chia tỉ lệ giữa người lao động và công ty để nộp vào quỹ. Ngoài các mục đích được quy định bắt buộc phải nộp bảo hiểm thì cũng tồn tại các loại phụ cấp không đóng BHXH. Khía cạnh này cũng được quy định rất rõ tại Luật Bảo hiểm xã hội.
Các loại phụ cấp không đóng BHXH được quy định hiện nay
Thứ 1, Tiền thưởng dự án, thưởng quý, thưởng KPI không thường xuyên
Đối với người lao động làm việc tại các đơn vị liên quan đến kinh doanh, phát triển sản phẩm, dự án thì khoản tiền thưởng dự án, hạng mục hay thưởng hoa hồng khi đạt hoặc vượt chỉ tiêu KPI… thường hay “xuất hiện” như để động viên khích lệ nhân viên từ công ty. Tuy nhiên, nó lại không phải là khoản tiền cố định mà người lao động được nhận thường niên trong quá trình làm việc. Vậy nên khoản thu nhập này được xếp vào hạng mục các loại phụ cấp không đóng BHXH tại Việt Nam.
Thứ 2, Khoản tiền phụ cấp ăn trưa, ăn tối
Phụ cấp bữa ăn là khoản phụ cấp không phải ai đi làm cũng được nhận. Nếu hợp đồng lao động tồn tại điều khoản phụ cấp bữa ăn thì loại phụ cấp này có thể tồn tại dưới dạng tiền mặt cộng vào lương cuối tháng hoặc xuất hiện dưới dạng các suất ăn do công công ty cung cấp mỗi khi tới giờ nghỉ trưa. Nếu công ty bạn có điều khoản hỗ trợ này thì bạn quả thực là một người may mắn khi đã chọn đúng điểm dừng chân.
Thứ 3, Khoản tiền hỗ trợ xăng, xe, đi lại cho người lao động
Cũng giống như khoản phụ cấp bữa ăn, khoản tiền hỗ trợ xăng xe, đi lại thuộc về chế độ đãi ngộ của mỗi công ty. Mỗi đơn vị quản lí sẽ có một phức phụ cấp xăng xe khác nhau, thậm chí là không có. Vì không có mức quy định rõ ràng làm mặt bằng chung nên có cũng được xếp vào một trong các loại phụ cấp lao động không cần phải đóng BHXH.
Thứ 4, Phụ phí điện thoại- một trong các phụ cấp không đóng BHXH
Đối với các công ty bình thường không xuất hiện bộ phận Sale, chăm sóc khách hàng thì thường sẽ không xuất hiện phụ phí sử dụng điện thoại trong quá trình làm việc hàng tháng.
Thứ 5, Khoản hỗ trợ nuôi con, gửi trẻ trường mầm non
Đây là khoản tiền vô cùng hiếm gặp trong khoản dư so với lương thực nhận. Khoản này sẽ xuất hiện nếu bạn làm việc tại 1 số đơn vị chủ quản nước ngoài.
Thứ 6, Hỗ trợ tiền nhà ở cho công nhân viên
Đối với các chức danh đặc biệt như quân nhân, công an, cảnh sát thì có thể xuất hiện phụ cấp tiền nhà hàng tháng nhưng người lao động bình thường thì gần như không có chế độ này.
Thứ 7, Tổ chức du lịch định kỳ, thưởng sinh nhật, hiếu hỉ, ma chay
Một trong số các loại phụ cấp không đóng BHXH chính là khoản thưởng sinh nhật, hiếu hỉ, ma chay, đau ốm hay là những ngày du lịch bốn phương cùng cơ quan, đồng nghiệp. Không tồn tại một “mặt bằng chung” nào cho mức hỗ trợ trong các trường hợp này. Tất cả xuất phát từ chế độ, tình cảm của ban lãnh đạo mỗi công ty đề ra và thực hiện. Đây là loại phụ cấp mang tính cá nhân và cũng không ảnh hưởng tới đời sống người lao động.
Như vậy, dựa trên thông tư 47/2015/TT-BLĐTBXH cũng như quyết định 595/QĐ-BHXH, bài viết đã nêu ra các loại phụ cấp không đóng BHXH mà mỗi người lao động nên biết và cần biết trong quá trình làm việc. Đây đều là những khoản phụ cấp có thể không xuất hiện thường xuyên mang tính chất động viên, khích lệ tinh thần và là khoản bạn xứng đáng được nhận cũng như không cần phải đóng bảo hiểm cho những khoản này.